ವಿಶ್ವದ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಸಾರಿಗೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಾದ ರೈಲ್ವೆ ಕಾಲಕಾಲಕ್ಕೆ ಪ್ರಯಾಣಿಕರಿಗೆ ಅನೇಕ ವಿಶೇಷ ಸೌಲಭ್ಯಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಈಗ ಹಿರಿಯ ನಾಗರಿಕರಿಗೆ ಹಲವಾರು ಸೌಲಭ್ಯಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತಿದೆ. ರೈಲು ಟಿಕೆಟ್ ಕಾಯ್ದಿರಿಸುವುದರಿಂದ ಹಿಡಿದು ರೈಲಿನಲ್ಲಿ ಪ್ರಯಾಣಿಸುವವರೆಗೆ, ಭಾರತೀಯ ರೈಲ್ವೆ ಅವರು ಯಾವುದೇ ತೊಂದರೆಯನ್ನು ಎದುರಿಸುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ಖಚಿತಪಡಿಸುತ್ತದೆ.
ಭಾರತೀಯ ರೈಲ್ವೆ ನಿಯಮಗಳ ಪ್ರಕಾರ, 60 ವರ್ಷಕ್ಕಿಂತ ಮೇಲ್ಪಟ್ಟ ಪುರುಷರು ಮತ್ತು 58 ವರ್ಷಕ್ಕಿಂತ ಮೇಲ್ಪಟ್ಟ ಮಹಿಳೆಯರನ್ನು ಹಿರಿಯ ನಾಗರಿಕರು ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ದೇಶದ ಹೆಚ್ಚಿನ ರೈಲುಗಳು ಕಾಯ್ದಿರಿಸಿದ ಮತ್ತು ಕಾಯ್ದಿರಿಸದ ಬೋಗಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಮೂರು ರೀತಿಯ ಬೆರ್ತ್ ಗಳಿವೆ. ಕೆಳ, ಮಧ್ಯಮ ಮತ್ತು ಮೇಲಿನ ಬೆರ್ತ್ ಗಳಿವೆ.
ಹಿರಿಯ ನಾಗರಿಕರು ಕಾಯ್ದಿರಿಸುವ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಲೋವರ್ ಬೆರ್ತ್ ಗಳನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಬಹುದು. ಹಿರಿಯ ನಾಗರಿಕರಿಗೆ ಆದ್ಯತೆಯ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಲೋವರ್ ಬೆರ್ತ್ ನೀಡಲಾಗುವುದು. ಮಹಿಳೆಯರ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ, 45 ವರ್ಷ ಪೂರೈಸಿದವರಿಗೆ ಲೋವರ್ ಬೆರ್ತ್ ಸಿಗುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯಿದೆ. ಚಲಿಸುವ ರೈಲಿನಲ್ಲಿ, ಹಿರಿಯ ನಾಗರಿಕರು ಖಾಲಿಯಾಗುವ ಲೋವರ್ ಬೆರ್ತ್ ಗೆ ಮೊದಲ ಹಕ್ಕನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ. ಕಾಯ್ದಿರಿಸುವ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಲೋವರ್ ಬರ್ತ್ ಇಲ್ಲದಿದ್ದರೆ ಅಥವಾ ಪ್ರಯಾಣದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ರೈಲಿನಲ್ಲಿ ಲೋವರ್ ಬರ್ತ್ ಖಾಲಿಯಿದ್ದರೆ, ಅದು ಮೊದಲು ಹಿರಿಯ ನಾಗರಿಕರಿಗೆ ಇರುತ್ತದೆ.
ರೈಲು ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುವ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಕೆಳ ಬೆರ್ತ್ ಖಾಲಿ ಇದ್ದರೂ ಸಹ ಮೇಲಿನ ಮಧ್ಯಮ ಬೆರ್ತ್ಗಳಲ್ಲಿನ ಹಿರಿಯ ನಾಗರಿಕರಿಗೆ ಬೆರ್ತ್ ಸಿಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಭಾರತೀಯ ರೈಲ್ವೆ ನಿಯಮಗಳನ್ನು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಭಾರತೀಯ ರೈಲ್ವೆಯ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಕಾಯ್ದಿರಿಸಿದ ಬೋಗಿಗಳಲ್ಲಿನ ಕೆಲವು ಬೆರ್ತ್ ಗಳನ್ನು ಹಿರಿಯ ನಾಗರಿಕರಿಗೆ ಕಾಯ್ದಿರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಸ್ಲೀಪರ್ ಬೋಗಿಗಳಲ್ಲಿ ಆರು ಬೆರ್ತ್ ಗಳು, ಎಸಿ 3 ಶ್ರೇಣಿಯಲ್ಲಿ ಮೂರು ಬೆರ್ತ್ ಗಳು ಮತ್ತು ಎಸಿ ಎರಡನೇ ಶ್ರೇಣಿಯಲ್ಲಿ ಮೂರು ಬೆರ್ತ್ ಗಳನ್ನು ಕಾಯ್ದಿರಿಸಲಾಗುವುದು. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಅಗತ್ಯವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿ, ಈ ಸ್ಥಾನಗಳನ್ನು ಮಹಿಳೆಯರು ಮತ್ತು 45 ವರ್ಷಕ್ಕಿಂತ ಮೇಲ್ಪಟ್ಟ ಗರ್ಭಿಣಿಯರಿಗೆ ಕಾಯ್ದಿರಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಮೆಟ್ರೋ ರೈಲುಗಳಲ್ಲಿ ಹಿರಿಯ ನಾಗರಿಕರಿಗೆ ವಿಶೇಷ ಸ್ಥಳೀಯ ರೈಲುಗಳು ಸೌಲಭ್ಯಗಳು ಸಹ ಇರುತ್ತವೆ. ಹಿರಿಯ ನಾಗರಿಕರು ಕೋಲ್ಕತ್ತಾ, ಬೆಂಗಳೂರು, ಚೆನ್ನೈ ಮತ್ತು ಮುಂಬೈನಂತಹ ಮೆಟ್ರೋ ನಗರಗಳಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷ ಸೌಲಭ್ಯಗಳನ್ನು ಪಡೆಯಬಹುದು. ಈ ಕಾಯ್ದಿರಿಸುವ ಸೌಲಭ್ಯವು ಕೇಂದ್ರ ರೈಲ್ವೆ ಮತ್ತು ಪಶ್ಚಿಮ ರೈಲ್ವೆ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಚಲಿಸುವ ಸ್ಥಳೀಯ ರೈಲುಗಳಲ್ಲಿ ಲಭ್ಯವಿರುತ್ತದೆ. ನಿಗದಿತ ಮೊತ್ತವನ್ನು ಪಾವತಿಸುವ ಮೂಲಕ ಈ ಸೌಲಭ್ಯಗಳನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಅವರಿಗೆ ಅವಕಾಶವಿರುತ್ತದೆ.
